Tefsir Kavramlarının Öğretiminde ChatGPT’nin Kullanımı

Özet

Günümüzde yapay zekâ yazılımlarının gelişimi ile birlikte sanal asistanlar, sohbet botları, akıllı ev sistemleri, yeni eğitim ve öğretim modelleri gibi birçok farklı alanda önemli ve gözle görülebilir bir değişim yaşanmaktadır. Bu değişimin yaşandığı ve yapay zekanın yaygın olarak kullanıldığı alanların başında ise eğitim gelmektedir. Yapay zekâ botları eğitimin yönetiminde, öğrenci ve eğiticilere bilginin analiz edilmesi ve sunumunda, öğrenme ve öğretme süreçlerinde öğretici misyonuyla da katkılar sunmaktadır. Yapay zekâ botlarından biri de OpenAI’nin Kasım 2022 yılında piyasaya sürdüğü ve bir haftadan kısa bir zaman diliminde bir milyon kullanıcıya ulaşan ChatGPT-3.5 dil modeline sahip yapay zekâ sohbet robotu ChatGPT’dir. Bu model, büyük miktarda veriyle desteklenmiş olup, kullanıcının istediği herhangi bir konuda hızlı ve insanî bir zekâyla yanıt verebilmektedir. Sosyal bilimler açısından bakıldığında ChatGPT’nin ortaya çıkışı, bireyler ve toplum için etkileri olan hem mikro hem de makro düzeyde bir dizi yeniliklere yol açmıştır. İnsan benzeri konuşmalar üretebilen gelişmiş bir sistem olarak, hayatın her alanında destekleyici bir rol oynamaya başlamıştır. Milyarlarca kelime üzerinde eğitilen ve geliştirilen ChatGPT-3.5 dil modeli, kullanıcılara bilgi derleme, çeviri yapma, dilbilgisini düzeltme ve çok çeşitli konularda soruları yanıtlama yeteneği sunmaktadır. Bilgi ediniminin çeşitli aşamalarında, özellikle eğitim sürecinde zamandan tasarruf etmede olağanüstü başarılar göstermektedir. Bu nedenle, bot öğrencilere birçok açıdan teknik destek sağlar. Yine de, ChatGPT tarafından sağlanan verilerin doğruluğu ve uygunluğu doğrulama ve değerlendirme gerektirebilir. Benzer şekilde, OpenAI tarafından üretilen yapay zekâ modelleriyle ilişkili potansiyel gizlilik ve güvenlik riskleri de dikkate alınmayı gerektirir. Söz konusu bu endişelere rağmen, ChatGPT milyonlarca takipçi toplayarak, insan hayatının her alanında vazgeçilmez bir araç haline gelmiştir. Botun başarısı ve yaygın kullanımı; bazı insanlarda, onun ilerleyen süreçte insanın yerini alabileceği fikrini oluşturmaktadır. ChatGPT’nin geniş bir bilgi tabanına sahip olduğu alanlardan birisi de tefsirdir. Bilindiği üzere, farklı dönemlerde ortaya çıkan ve terminolojik kimlikler kazanan çeşitli terimler, tefsir ilminin temelini oluşturmaktadır. Bu terimler, Kur’ân’ın doğru anlaşılması için çok önemlidir. Çünkü terimler, doğrudan Kurân’ın yapısı, içeriği, kıraati, vahyi ve tarihi ile ilgilidir. Sonuç olarak, tefsir biliminin temel unsurlarını oluşturan bu terimlerin doğru ve kapsamlı bir şekilde anlaşılması, Kur’ân’ın doğru bir şekilde yorumlanması için önem arz etmektedir. Yapay zekâ botlarının tefsir terimleri hakkında sağladığı verilerin doğruluğu, Kur’ân’ın anlaşılması ve yorumlanması için son derece önemlidir. Bu çalışmada ChatGPT-3.5 kullanılarak tefsir kavramlarının öğretimi sürecinde öğrenen ve öğretenlere olası katkıları üzerinde durulmaktadır. Bunun için İlahiyat Fakültelerinin birçoğunda tefsir kavramlarının öğretiminde temel kaynaklardan birisi olarak kullanılan Muhsin Demirci’nin Tefsir Terimleri Sözlüğü’nde yer alan kavramlardan bazıları seçilmiştir. Seçilen kavramlar, ChatGPT’ye doğrudan sorulmuş ve alınan cevaplar olduğu gibi herhangi bir müdahale yapılmadan çalışmaya eklenmiştir. Elde edilen veriler metin analizi yöntemi kullanılarak değerlendirilmiştir. Çalışmanın amacı ChatGPT’nin tefsir kavramlarının öğretiminde ne kadar yeterli ve güvenli olduğunu tespit etmektir. Bu bağlamda ChatGPT’nin tefsir kavramlarına öğretilmesinde eğitim sürecinde yer alan bireylere yarar sağladığı ve sürece zaman kazandırdığı görülmektedir. Ancak bazı kavramlarla ilgili hatalı bilgiler vermesi ChatGPT’nin kullanımında dikkatli olunması ve elde edilen sonuçlara ilişkin uzman kişilere başvurulması gerektiğini göstermektedir.