Alîm ve Hakîm İsimlerinin Işığında Hz. Âdem (a)’e Eşyanın İsimlerinin Öğretilmesi


Özet Görüntüleme: 75 / PDF İndirme: 39

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.10452659

Anahtar Kelimeler:

Tefsir, Tâlim-i Esmâ, Halifelik, Alîm, Hakîm

Özet

Kur’ân, Hz. Âdem (a.)’in halife olarak tayin edildiğini belirttikten sonra ona eşyanın isimlerinin öğretildiğini ifade etmiştir. Hz. Âdem (a.)’e bu ilmi bizzat Allah (c.) vermiştir. Bu, görünüşte Hz. Âdem (a.)’in üstünlüğünü gösteren bir hadise gibi görünse de onun şahsında bütün insanlığın üstünlüğünü ve Allah’ın yanındaki makamını gösteren bir olaydır. Cenab-ı Hak insanı ahsen-i takvimde yaratmış, bu yaratılışa uygun olarak ona büyük vazifeler vermiş ve büyük bir emanet yüklemiştir. Tâlim-i esmâ /isimlerin öğretilmesi, bu yetenek ve vazifenin bir göstergesi, bir yansımasıdır. İnsanlığın ilk dönemini aydınlattığından dolayı bu olayın farklı açılardan incelenmesi büyük bir önem arz etmektedir.  Kur’ân’da bir kısım âyetlerin muhteviyatında esmâ-i ilâhiyye olarak tabir edilen Allah’ın isimleri yer almaktadır. Âyet ile âyet içeriğinde bulunan esmâ-i ilâhiyye arasında önemli bir ilişki ağı vardır. Evrende bulunan her şey esmâ-i ilâhiyyenin yansıması olduğundan esmâ-i ilâhiyyenin bilinmesi evrende meydana gelen olay ve hakikatlerin anlaşılmasına önemli bir katkısı olacaktır. Evren ve Allah’ın arasındaki ilişki ise Kur’ân’ın daha iyi anlaşılmasına olanak sağlamaktadır. Talim-i esmâ olayıyla ilgili pek çok çalışma yapılmışsa da esmâ-i ilâhiyye ile arasındaki ilişkiye yeterince değinilmemiştir. Bu çalışmada Tâlim-i esmâ olayı Bakara sûresi 32. âyette geçen Alîm ve Hakîm isimlerinin anlamları doğrultusunda incelenmiştir. Bu olayın temel unsurları olan insanın yaratılışı, halifeliği, talim-i esma konuları müfessirlerin görüşleri doğrultusunda açıklanmıştır. Akabinde Alîm ve Hakîm isimlerinin sözlük anlamları verilerek Tâlim-i esmâ konusu bu iki ismin anlamları doğrultusunda izah edilmiştir.

Referanslar

Alpaydın, M. A. (2016). “Âdem’e (a.s) Öğretilen İsimler”. Gaziosmanpaşa Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 4/2 (Aralık 2016), 123-138.

Atay, R. (2006). “Sunna”. The Qur’an: An Encyclopedia (Ed. Oliver Leaman). London and New York: Routledge.

Atay, R. (2009). “Din-Bilim İlişkisini Yeniden Düşünmek: Antony Flew’un Fikir Değiştirmesi Üzerine.” Harran Ü. İlahiyat Fak. Dergisi Yıl 14, S. 21, 65-87.

Atay, R. (2013). “Din Dili Çerçevesinde Süleyman Çelebi’nin Mevlid’inde Tanrı Kavramının Serüveni.” Marmara Ü. İlahiyat Fak. Dergisi S. 44 (2013/1) 291-322.

Atay, R. - Gürsu, O. (2018). “Eş’ari Düşüncesinde Özgür İradenin İmkânı”. V. Uluslararası Şeyh Şaban-ı Velî Sempozyumu (Eş’arîlik)Bildirileri (Ed. Mustafa Aykaç vd.). Kastamonu: Kastamonu Üniversitesi Matbaası.

Atay, R. (2019). “Bilmeme Hakkı: Dijital Çağda Epistemik Korunma Ve/Ya Arınma Üzerine.” II. Uluslararası Türk Halklarının Felsefi Mirası Sempozyumu Bildirileri Tam Metin Kitabı (Ed. Hamza Yakar ve Cemalettin İpek). Kırşehir, 349-364.

Atay, R. - Güven, B. (2021), Daimî Varoluşsal Kaygı: İsmet Özel Şiiri Örneği/Permanent Existential Anxiety: The Case of Ismet Özel Poetry. Turkish Academic Research Review, 6 (5), 1517-1544

Ateş, S. (2012). Kur'ân'ın Çağdaş Tefsiri, İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat.

Ayhan, H., Kazıcı, Z. (1998). “Talim ve Terbiye”, DİA, 39/515-523, İstanbul: TDV yayınları.

Bayraklı, B. (2001). Yeni Bir Anlayışın Işığında Kur'an Tefsiri, İstanbul: Bayraklı Yayınları.

Beyzâvî, A. (2015), Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t-Te’vîl, Beyrut: Dâru‟l-Kütübi‟l-İlmiyye.

Buhârî, M. (2004), Sahîhi’l-Buhârî, (tertib:Muhammed Fuad Abdülbâkî, tah. Ahmed Muhammed Sakir), Kahire: Dâru İbn-i Heysem.

Cevherî, İ. (1999), es-Sıhah Tâcu’l-Luğa ve Sıhahu’l-Arabiyye, Beyrut: Dâru‟l-Âlem.

Ebû Hayyân,Y. (2002). el-Bahru’l-Muhît, Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.

Ebûsuûd, M. (ty.). İrşâd-u Aklı Selîm, Beyrut: Daru’lTurasü’l-Arabiyye.

Erdem, M. (2015). Hazreti Âdem, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.

Ezherî, A. (1976). Tehzîbu’l-Luğa, Beyrut: Dâru‟l Mısriyye.

Isfahanî, Râğıb. (ty.). el-Müfredât fî Garibi’l-Kur'ân, Beyrut: Dâru’l Ma’rife.

İbn Atiyye. (2001). el-Muĥarrerü’l-Vecîz, Beyrût: Daru’l- Kütübü’l-İlmiyye.

İbn Fâris, A. (1991). Mu’cemu Mekâyisi’l-Lüğa, Beyrut: B.y.

İbn Kesîr, İ. (2000). Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm, Beyrut: Mektebetu’t Evladu’ş-şeyh litturas.

Kahraman, F. (2020). “Hazreti Âdem’e Öğretilen İsimler: İnsanoğlunun Gerçek Mahiyetinin Tezahürü”. Balıkesir İlahiyat Dergisi 11 (Haziran 2020), 39-63.

Kazıcı, Z. (1998). “Talim ve Terbiye”, DİA, 39/515-523, İstanbul: TDV yayınları.

Kırca, Celal. (1996) Kur'ân ve İnsan, İstanbul: Marifet Yayınları.

Kurtubî, A. (2006). el-Câmi’ li Ahkâmi’l-Kur'ân, Beyrut: Müessetur-risaleh.

Kuşeyrî, A. (2007), Letâʾifü’l-işârât, Beyrut: Daru’l- Kütübü’l-İlmiyye.

Kutup, S. (1972) Fîzılâl-il Kur’ân, çev. M. Emin Saraç, İ. Hakkı Şengüler, Hikmet Yayınevi, İstanbul.

Küçük, A. (2007). Kur’ân’da Toplumsal Sınanma, İstanbul: Beyan Yayınları.

Maturîdî, M. (2005), Teʾvîlâtü’l-Ḳurʾân, Beyrût: Daru’l-Mektebet-ül-ilmiyye.

Merâğî, A. (2015). Tefsîrü’l-Merâğî, Beyrut: Daru’l-Mektebet-ül-İlmiyye.

Mevdûdî, Ebû’l-‘Alâ (1986). Tefhîmu’l-Kur’ân, terc. M. Han Kayânî, Y. Karaca ve diğerleri, İstanbul.

Nursi, Said. (2006), Sözler, İstanbul: Rnk yayınları.

Nursi, Said. (2010), Lem’alar, İstanbul: Rnk yayınları.

Nursi, Said. (2006), İşarat-ül i’caz, İstanbul: Rnk yayınları.

Râzî, F. (2004) Mefâtihu’l-Gayb, Beyrût: Daru’l-Mektebet-ül-ilmiyye.

Râzî, F. (1992), el-Mahsûl fî İ lmi Usûli‟l-Fıkh, Beyrût: by.

Sezer, İ. (2001) “Dillerin farklılığı ve Âdemceyi çözebilirmiyiz”, Kur’ân ve dil sempozyumu.

Süyûtî, C.(1993). ed-Dürru’l-Mensûr, Beyrût: by.

Şimşek, S. (2012). Hayat kaynağı Kur’ân tefsiri, İstanbul: Beyan yayınları.

Şahin, M. (2020). Etvâr-ı Seb’a Geleneği ve Vâhib Ümmî’de Etvâr-ı Seb’a, Turkish Studies Comparative Religious Studies, 15/1, s.77-96.

Tabâtabâî, H. (1973). e l-Mîzân fî Tefsîri’l-Kur’ân.

Taberî, C. (t.y.). Câmiu’l-Beyân an te’vîli Âyi’l- Kur’ân, Kahire: Daru’l-Hicr.

Tirmîzî, S. (2002), Sünen-i Tirmîzî, Beyrut: Dâru’l-Ma’rife.

Yazır, H. (1998). Hak Dini Kur’an Dili, Eser, İstanbul.

Yıldırım, C. (2001). İlmin Işığında Asrın Kur’ân Tefsiri, İstanbul: Anadolu yayınları.

Yılmaz, S. (1992). Kur’ân Işığında Yaratılış Konuları, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.

Zemahşerî, M. (1998). el-Keşşâf an Hakâiki Gavâmidi’t-Tenzîl ve Uyûni’l-Ekâvîl fî Vücûhi’t-Te’vîl, Riyad.

Zuhaylî, V. (2005). Tefsir-ul Münîr, Beyrût: Daru’l-Fikr.

İndir

Yayınlanmış

2023-12-27

Nasıl Atıf Yapılır

Avcı, V. (2023). Alîm ve Hakîm İsimlerinin Işığında Hz. Âdem (a)’e Eşyanın İsimlerinin Öğretilmesi. Tanım Tenkit Teori, (1), 15–29. https://doi.org/10.5281/zenodo.10452659