Yaşam öyküleri ve inanç gelişimi

Özet

Bu çalışma Adana ili içerisinde cinsiyet, yaş, eğitim, farklı din ve mezheplere mensup 10 kişiyle birlikte yapılmıştır. Bu mülakatlar yoluyla elde edilen veriler aracılığıyla yaşam öyküsünü oluşturan önemli temalar belirlenerek bu temalar içerisinde inanç gelişimini etkileyen faktörlere değinilmiştir. İnanç gelişimi dış çevrenin ve bireyin içsel süreçlerinden etkilenmektedir. Dış çevrede olup bitenler kişinin içine doğduğu aile ortamı, arkadaşları, öğretmenlerinden başlayarak inancını şekillendirmektedir.  Bireyin tecrübe ettiği önemli yaşamsal olaylar; krizler, kayıplar, evlilik, ebeveyn olma gibi durumlar iç dünyasını etkilemektedir. Bunun sosyokültürel ortam, değerler, inançlar, gelenek ve görenekler, toplumsal beklentiler bireyi kendi aile ve iç dünyası dışında etkileyen diğer unsurlar arasında yer almaktadır. Araştırma da genel olarak bir insanın yaşamında onu etkileyecek yaşam olayları ve bu olayların inanç gelişimine etkilerinden bahsedilmiştir. Araştırmaya katılan bireylerin tümü çocukluk döneminde anne-babalarından veya çevresinde bulunan kişilerden dini yönden eğitim, telkin veya tavsiye almıştır. Bunun sonucunda çocukluk döneminde Tanrı’ya inandıklarını ve dua ettiklerini fakat zaman içerisinde edindikleri deneyimler dolayısıyla inançlarının değiştiğini ve dinsel inanışlardan uzaklaştığını söylemişlerdir. Diğer yandan yaşadığı üzüntü verici olayların etkisiyle inançlarının güçlendiğini ve kendini Tanrı’ya daha yakın hisseden katılımcılar araştırmamıza dâhil olmuştur.  Anne-baba tutumunun ya da kritik yaşam olaylarının inanç gelişimini etkilemediği sonuçlara rastlanmıştır. İnanç gelişiminin yaşam öykülerinde etkisi incelendiğinde dinin genel olarak toplumsal yönden değerlendirildiği ortaya çıkarılmıştır. Dinin özünü yani kendisini eleştiren katılımcılar bulunmakla birlikte büyük bir çoğunluk dini yaşayış tarzlarını eleştirmişlerdir. Dini yaşayan insanların davranış ve tutumları inanç gelişimini etkileyen önemli etkenler arasında yerini almıştır. Tanrı tasavvurunun dini bakış açısına bağlı olarak değişime uğramaktadır. Dinden uzaklaşan bireylerin aynı zamanda Tanrı hakkında sorgulamalar yaptıkları gözlenmiştir.